Bir Sosyal Yönlendirme Örneği: Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Sosyalleşmesi
Cinsiyet terimi, birinin erkek veya kadın olup olmadığını işaret eder. Erkeklerle kadınlar arasındaki doğal veya biyolojik farklılıklara işaret eder. Örneğin üreme organlarının farklılığı gibi.
Toplumsal cinsiyet, iki cinsiyet arasında sosyal olarak inşa edilmiş, kültürel farklılıklara işaret eder. Sosyalleşme aracılığıyla, toplumun her iki cinsiyete de farklı şekilde davranılması gerektiğini öğretmesi ve o yönde teşvik etmesidir.
Toplumsal cinsiyet rolü, toplumun her iki cinsiyetin bireylerinden beklediği davranışlardır. Bir erkek veya kadın toplumda nasıl davranmalıdır konusunu ele alır.
Cinsiyet ve toplumsal cinsiyet terimleri arasındaki farklılık en iyi transseksüeller örneğiyle açıklanabilir. Bu insanlar biyolojik olarak bir cinsiyete mensupturlar fakat kendilerinin karşı ait olduklarına inanırlar. Örneğin bir kadın bir erkek kılığına girer, ya da bir erkek bir kadın kılığına girebilir. Bu insanlar ameliyat ile biyolojik cinsiyetlerini değiştirmeyi denediklerinde toplumsal cinsiyet rollerine bürünmeyi de öğrenmek zorundadırlar.
- Şunu söyleyebiliriz ki; biyolojik cinsiyetin çeşidi toplumsal cinsiyetin rollerini belirlemektedir.
Cinsiyet ve Biyoloji
Erkekler ve kadınlar tarafından farklı toplumsal cinsiyet rollerinin oynanmasının, cinsiyetler arasındaki biyolojik farklılıkların mutlak bir yansıması olduğunu iddia eden düşünceler vardır. Bu düşünceye göre kadınlar doğal anneler olarak düşünülmekte, annelik içgüdülerine sahip oldukları için biyolojik olarak çocuk yetiştirme ve ev işlerini yapmaya yönelik oldukları varsayılmaktadır. Diğer taraftan erkeklerin toplumun kendilerine güvenen ve hakim baskın üyeleri olduğu iddia edilir ve ailenin ekmek kazananı rolüne uygun varlıklar olduğu düşünülür.
Eğer bu tartışma doğru olsaydı sosyalleşmenin çok küçük bir önemi kalırdı. O zaman kadınlar ve erkekler doğal yollardan kendi rollerini benimserlerdi. Eğer roller doğal yollardan benimsenmiş olsaydı o zaman bütün kadınların aynı toplumsal cinsiyet rollerine sahip olması gerekirdi. Bütün erkeklerin aynı toplumsal cinsiyet rollerine sahip olması gerekirdi. Oysa toplumsal cinsiyet rollerinin öğrenilmesinde sosyalleşme önemli olduğundan her toplumun kültürüne göre bu da değişmektedir.
Yeni Gine’deki Üç Kabile: Margaret Mead, Yeni Gine’de üç kabile bulmuştur.
Birinci kabilede her iki cinsiyet de Britanya’da eril olarak nitelenen karakteristik özellikler sergiliyor. İkinci kabilede cinsiyetlerin davranışları arasında çok küçük farklılıklar görülüyor. Üçüncü kabilede ise Britanya’da bulunan toplumsal cinsiyet rollerinin tam tersi görülüyor.
Bu üç örnek bize toplumsal cinsiyet rollerinin doğal olmadığını göstermektedir. Çünkü biyolojik farklılıklar korunsa da bu roller toplumdan topluma farklılaşmaktadır. Bu bulgulardan hareketle sosyologlar, erkek ve kadın kimliklerinin biyolojik farklılıklardan kaynaklanmalarından ziyade, sosyalleşme ile inşa edildikleri sonucuna varmışlardır.
Britanya’da Toplumsal Cinsiyet Sosyalleşmesi ve Basmakalıplaştırılması
Toplumsal cinsiyet, erkeklerin ve kadınların tipik ya da ideal karakteristiklerinin genelleştirilmiş bir anlayışıdır. Kadınlardan belli tipik davranışlar beklenirken; erkeklerden de belli karakteristik özellikler beklenir. Dişil stereotipe (basmakalıba) uymayı başaramayan kızların “erkek Fatma” olarak görülme olasılığı yüksektir. Eril stereotipe (basmakalıba) uymayı başaramayan erkek çocukları “rahibeler” olarak görülürler.
Bazı mesleklerin sadece kadınlara göre ya da sadece erkeklere göre biçiminde ayrım yapılması cinsiyetlere göre basmakalıp hale getirilmelerine neden olur. Örneğin ev işi ve çocuk bakımı hala kadın işi diye görülmekte iken, ev dışında bir işte çalışmak erkeklere özgü bir alan olarak düşünülür. Burada mesleklerin bazılarının ya da bazı işlerin basmakalıp olarak kadınlara ya da erkeklere göre olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
